KOŚCIÓŁ P.W. ŚW. JADWIGI W KARNKOWIE gm. i pow. Lipno

zabytki architektury - budowle sakralne

Kościół p.w. św. Jadwigi w Karnkowie został zbudowany około 1584 roku przez biskupa włocławskiego Stanisława Karnkowskiego (1520-1603), w miejscu poprzedniego drewnianego, wymienionego w kronikach w 1506 roku. Jest to kościół barokowy, który obecny kształt zawdzięcza przebudowie i rozbudowie, jaka miała miejsce w 1761 roku. Był kilkakrotnie remontowany w latach: 1859, 1929, 1962 i 1966-1967 oraz 1992.
Obecny budynek kościoła parafialnego rozplanowany jest na rzucie nierównego krzyża łacińskiego, który tworzą: prezbiterium, nawa, dwie kaplice boczne, wieża oraz zakrystia z bocznym aneksem. Kościół jest orientowany (położony na osi wschód - zachód) z niewielkim odchyleniem prezbiterium ku południowi. Do kościoła prowadzą trzy wejścia. Główny portal znajduje się w fasadzie zachodniej. Boczne - w kaplicy północnej oraz w aneksie zakrystii. Kościół jest murowany z cegły i otynkowany (obecne otynkowanie wykonano w 1992 roku). Zdobią go cztery barokowe szczyty (frontowe ściany kaplic oraz zakończenie nawy i prezbiterium). Od zachodu do bryły kościoła przylega murowana, czworoboczna wieża, w górnej części drewniana o konstrukcji słupowej z umieszczonym hełmem z latarnią. Przykrycie budynku stanowią dachy siodłowe kryte blachą. Zakrystia ma dach pulpitowy. Do początku lat 80-tych kościół był pokryty dachówką (karpiówka). Maksymalna wysokość budynku osiąga około 25 m. Wnętrze kościoła nakryte jest sklepieniami z 1761 lub 1859 roku. W nawie kolebkowo - krzyżowym na gurtach, w prezbiterium kolebkowym z lunetami i w kaplicach kolebkowo - krzyżowymi. Pod południową kaplicą krypty grobowe Karnkowskich.
Wystrój wnętrza kościoła pochodzi z XVI - XIX wieku m.in.: rzeźby barokowe z XVIII wieku, kartusze z herbem Junosza - Karnkowskich z XVIII wieku, ambona rokokowa z drugiej połowy XVIII wieku, chrzcielnica rokokowa z drugiej połowy XVIII wieku oraz prospekt organowy z końca XVIII wieku. Interesujące są ławy kolatorskie, płyty nagrobne Karnkowskich (renesansowa z II połowy XVI wieku i późnorenesansowa z I połowy XVIII w.), nagrobki i epitafia Karnkowskich z drugiej ćwierci XIX wieku oraz kropielnica granitowa prawdopodobnie średniowieczna, a także obrazy barokowe i rokokowe z XVII i XVIII wieku oraz obraz autorstwa Jana Gładysza z około 1820 roku.

Miłoszewski H., Kościoły Ziemi Dobrzyńskiej, Toruń, 2007

Do Karnkowa osoby niezmotoryzowane dojadą autobusami PKS z Lipna i z Włocławka. Osoby posiadające własny środek transportu z Włocławka drogą krajową nr 67, a z Bydgoszczy drogą krajową nr 10 (Karnkowo leży przy trasie Toruń - Warszawa, w odległości 5 km na wschód od Lipna).
[źródło: http://www.odznaka.kuj-pom.bydgoszcz.pttk.pl/opisy/1c/karnkowo.htm]

[źródło zdjęć: http://www.jerysz113.republika.pl/index_karnkowo.html; http://szpejankowski.eu/index.php/miejscowoci/179-karnkowo-wg-opisu-z-1882r.html]